Uveïtis bij paarden: oorzaken, symptomen en behandeling

Uveïtis is de belangrijkste oorzaak van blindheid bij paarden. Uveïtis is een veel voorkomende oogziekte bij paarden, maar een die vaak over het hoofd wordt gezien door eigenaren. De terugkerende aard kan er een echte nachtmerrie van maken.

1. 1. Anatomie van het oog en oorzaken van uveïtis

Uveïtis betekent ontsteking van de uvea. De uvea is het vasculaire deel van het oog en omvat de iris, die iedereen kent en kan zien, evenals het vaatvlies, dat het hele oog omhult, en het trilhaarlichaam (zie onderstaande afbeelding).

Er zijn veel factoren die deze ontsteking en daarmee de uveïtisaanval kunnen uitlokken:

- trauma (impact op het oog)

- fotosensibilisatie (reactie op zonlicht) meestal veroorzaakt door voedselvergiftiging

- individuele aanleg (Appaloosa ras, blauw iris oog, etc.)

- een auto-immuunreactie (de antilichamen van het paard keren zich tegen zichzelf en vallen zijn eigen ogen aan), vooral wanneer het paard leptospirose heeft opgelopen.

2. Symptomen van uveïtis

Weten hoe je uveïtis herkent, is essentieel als je snel contact wilt opnemen met een dierenarts.

In een uveïtis-crisis vertoont het paard vaak verschillende van de onderstaande symptomen, maar niet noodzakelijkerwijs alle:

- hevige pijn, met gesloten oog, licht vermijdend

- een over het algemeen heldere stroom

- miosis (vernauwde pupil die een horizontale spleet vormt)

- hoornvliesoedeem (blauwe waas over het oog)

- een verandering in de kleur van de iris

- gezwollen oogleden

Het grootste probleem met uveïtis is de terugkerende aard ervan. Pijnlijke aanvallen verbeteren over het algemeen met de voorgeschreven behandelingen, en soms in het begin zelfs vanzelf, maar laten nawerkingen achter en komen binnen een steeds kortere tijd terug.

3. Medicatie, chirurgie en langetermijnbehandeling

Een medische behandeling, meestal voorgeschreven door de dierenarts als eerstelijnsbehandeling, bestaat uit algemene en lokale ontstekingsremmers, gecombineerd met een mydriaticum om de pupil te verwijden en de nawerkingen te beperken.

Deze behandeling behandelt echter alleen de acute aanval en voorkomt geen terugkerende uveïtis. In het geval van terugkerende uveïtis is dit meestal niet voldoende. Elke aanval laat restverschijnselen achter, met als belangrijkste staar en synechiae (verklevingen van de iris waardoor de pupil niet goed kan openen).

Er zijn chirurgische opties om herhaling van uveïtis te voorkomen:

• Cyclosporine implantaat: wordt in het oog geplaatst en blokkeert de immuunreactie die verantwoordelijk is voor uveïtis. De werkzaamheid is erkend, maar helaas beperkt in de tijd, ongeveer 2 tot 3 jaar.
• Vitrectomie: hierbij wordt het ontstoken glasvocht uit het oog gezogen. Het doel is om de antilichamen en ontstekingsmoleculen die het bevat te verwijderen. Deze ingreep wordt vroeg genoeg uitgevoerd zodat de ontsteking nog niet te diep zit en het oog geen nawerkingen ondervindt. 90% van de recidieven wordt hiermee voorkomen en het gezichtsvermogen blijft behouden.
• Enucleatie: als laatste redmiddel, voorkomt dit dat een paard dat zijn gezichtsvermogen kwijt is, elke keer dat het een aanval heeft, lijdt.

Oogchirurgie is voortdurend in ontwikkeling en wordt steeds verder ontwikkeld, wat hoop geeft aan paarden die lijden aan restverschijnselen zoals staar.

Naast behandeling vereist de behandeling van terugkerende uveïtis een gezonde levensstijl en preventieve maatregelen, die essentieel zijn om nieuwe aanvallen te beperken en het paard comfortabel te houden.

De belangrijkste factoren die bijdragen aan ontstekingen en dus aan aanvallen zijn de zon, meer bepaald UV-stralen en de wind.

Het dragen van een beschermend anti-UV masker vermindert de kans op herhaling aanzienlijk. Het paard kan zijn normale leven weer oppakken en naar buiten gaan in de paddock.

Het is ook aan te raden om stof tot een minimum te beperken, omdat het ook een bron van irritatie kan zijn. Op winderige dagen kun je je paard het beste op stal houden, indien mogelijk in een afgesloten stal.

Pauline Cantet, dierenarts voor paarden.